Kentsel Yenileşme ve Kentsel Dönüşüm Arasındaki Farklar

Kentsel Yenileşme ve Kentsel Dönüşüm Arasındaki Farklar

Kentsel yenileşme ve kentsel dönüşüm arasında belirli farklar bulunuyor. Lakin bunlara detaylı olarak bakmadan önce ilk olarak kavramların ne olduklarına bakalım.

Kentsel dönüşüme ilk defa Türkiye 1999 Depremi ile tanıştı. Yapıların yeteri kadar güvenli olmaması nedeniyle sıcak bir gündem olarak sık sık Türk halkının karşısına kentsel dönüşüm bilgileri yayıldı. İlk defa kentsel dönüşüm, 16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılı “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun ile yasalaştı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafınca kentsel dönüşüme ‘riskli alan’ ifadesi verildi.

Kentsel dönüşüm biraz daha yapı temelli olurken kentsel yenileşme ise; sosyal değişimlere tanık olduğumuz kavramlardan oluşmaktadır. Sosyal, ekonomik, kültürel, demografik ve mekânsal değişimler ‘kentsel yenileşme’, yapı ile ilgili değişimler ise ‘kentsel dönüşüm’ olarak iade edildi.

Kentsel Yenileşme ve Kentsel Dönüşüm

Kentsel yenileşme kavramı kentsel dönüşüm ile sık sık karıştırılmaktadır. Bu yüzden kentsel yenileşmeyi tanımak gerekiyor; kentsel yenileşme, değişim içinde olan alanın, parselin ya da kentin, ekonomik, sosyolojik, fiziksel ve çevresel koşullarının gelişmesini amaç edinen vizyon ve misyon bütününe denir. Bütüncül yaklaşım esas alınır.

Kentsel yenileşmede üç sorun temel alınır:

1. Kentin planlanması sisteminde bütüncül bir yapı var mı?
2. Kentin yenileşme sürecinde demografik, ekonomik, üretim ve teknoloji alanları ne durumda?
3. Kentsel olarak dönüşüm, süzülme yani filtering durumunun boyutu

Lakin kentsel dönüşümde ise bu temeller dışında sorunlar aranır. Bunlar:

1. Yapı güvenliği ne durumdadır?
2. Kentin yapı stoklarının sistematik durumu nedir?
3. Toprak, zemin, risk değerlendirmesindeki bulgular nelerdir?

Kentsel yenileşmenin bir diğer önemli noktası da demografik yapısıdır. 2010 yılında yapılan bir araştırmaya göre 3,5 milyar insan kentlerde yaşıyor. Kentin nüfus olarak dinamikleşmesi değişimin en büyük etkisidir. Lakin kentsel dönüşümde bu durum mevcut olmamaktadır.

Kentsel Yenileşme ile Kentsel Dönüşüm Farkları

Kentsel yenileşme, kentsel dönüşüme nazaran farklı bilimsel nedenlerden dolayı kapsamlıdır. Dönüşüm ise; bir olaya daha detaylı inceleme yapar. İstanbul örneği üzerinden gidersek; İstanbul’un demografik, ekonomik, finans, kültür temelli gelişmesi, araştırma yapılması yenileşme temellidir. Lakin İstanbul’da toprak yapısının incelenmesi, yapının güvenliği, yapıların deprem ile olan ilişkisi ise dönüşüm ile alakalıdır.

Kentsel yenileşmenin öne çıkan ayrıntıları: Kent olarak yenileşme hiç durmadan devam ediyor. Lakin çok bilinmiyor. Ekonomik, sosyolojik, demografik, finansal yönden kentin gelişmesindeki tüm nedenlerde kentsel yenileşme kavramı öne çıkıyor. Bütüncül yaklaşım esas alınıyor. Devamlılığı için nakdi bir sermaye zorunluluğu yoktur, doğal seçilimler ile kendiliğinden gerçekleşir; bazen de bilerek tetiklenir.

Kentsel dönüşümün öne çıkan ayrıntıları: Gündeme 1999 depremi ile geldi. Yapı, arazi ve parsel temellidir. İlk defa 2012 yılında yasalaştı. Her bölgeye ayrı bir kentsel dönüşüm ekibi bakıyor. Kentsel yenileşmeye göre daha az bütüncüldür; grup temellidir. Devamlılığı için nakit para akışı yada büyük sermayeler gerekir.

Hem kentsel dönüşüm hem de kentsel yenileşmede iki ana felsefe bulunur: “daha iyi yaşam” bundan dolayı tüm bilimsel şartlar göz önüne alınarak kent hayatındaki oturduğumuz alandan cebimizdeki paraya kadar yenileşme ve dönüşüm bizimledir.